VELİYYÜDDİN EFENDİ

''64. Orta ihtiyarlarından Solakbaşı Hacı Mustafa Ağa’nın oğlu olarak Silivrikapı’da Yayla semtinde dünyaya geldi. Tahsilini tamamladıktan sonra müderris olup Ebezâde Abdullah Efendi’nin meşihâtı esnâsında, babasının Silivrikapı’da Arabacı Bâyezid Mahallesi’nde yaptırdığı medresede ibtidâ’-i hâric rütbesiyle bir süre derse çıktı. Daha sonra Nevşehirli Dâmâd İbrâhim Paşa’nın himâyesine girdi. Onun sayesinde Evkaf-ı Harameyn Müfettişliği’ne getirildi. H. 1142/M. 1729 Halep Kadılığı ile ilmiye sınıfına nakledildi.

Hamisinin katliyle sonuçlanan Patrona Halîl Vak‘ası ile görevinden uzaklaştırıldıysa da, elebaşıların bertaraf edilmesinden sonra Galata Kadısı oldu: Bilâhare Kahire ve Medîne’de kadılık yaptıktan sonra İstanbul Kadılığı pâyesinin elde etti. Bundan birjaç ay sonra, Şa’bân-1169’da (Mayıs-1756) Anadolu Kazaskerliği’ne, H. 19 Şa’bân 1171/M. 28 Nisan 1758 tarihinde de Rumeli Kazaskerliği'ne tayin edildi. Ancak rüşvet aldığına dâir şikâyetlerin artması üzerine H. 28 Zi’l-ka’de 1171/M. 3 Ağustos 1758 tarihinde azledilerek Manisa’ya sürüldü.

Yapılan tahkikat neticesinde iddiaların asılsız olduğunun anlaşılması üzerine affedildi. Affı için ricacı olan halefi Şeyhü’l-islâm Kara Çelebizâde Âsım Efendi’nin H. 28 Cemâziye’l-âhir 1173/M. 16 Şubat 1760 tarihindeki vefatı üzerine şeyhü’l-islâmlığa tayin edildi. Ancak sert mizâcı nedeniyle şiddetli muhâlefete marûz kaldığından 18 ay sonra azledildi. 5 seneye yakın mazûl kaldıktan sonra, H. 24 Zi’l-ka’de 1180/M. 23 Nisan 1767 tarihinde Dürrîzâde Mustafa Efendi’nin yerine def‘aten şeyhülislâmlığa getirildi. ve H. 13 Cemâziye’l-âhir 1182/M. 25 Ekim 1768 tarihindeki vefâtına değin görevde kaldı. Müntesiblerinden olduğu Murad Buhârî-i Nakşibendî’nin Eyüp, Otakçılar civârındaki zâviyesinde medfundur.''

Kaynak: Ketebe.org